De Getty Foundation (Los Angeles) heeft gisteren dertien projecten bekendgemaakt waaraan zij een subsidie verleent in het kader van hun ‘Keeping It Modern’ programma. Het Rietveld gebouw van de Gerrit Rietveld Academie (Amsterdam), behoort tot deze selectieve groep projecten. Sinds 2014 heeft het ‘Keeping It Modern’ programma 64 projecten van buitengewoon architectonisch belang, die als voorbeeldfunctie dienen voor het behoud van andere twintigste-eeuwse gebouwen, ondersteund met een subsidie.
Het hoofdgebouw van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam is ontworpen door Gerrit Rietveld (1888 – 1964). Als eerbetoon aan de architect draagt de academie vanaf 1967 zijn naam. Hij ontwierp in zijn naoorlogse periode twee academiegebouwen, één in Amsterdam (ontwerp 1950 – oplevering 1967) en één in Arnhem (ontwerp 1956 – oplevering 1963). De thema’s ‘ruimte-en-licht’ en ‘prefabricage’ zijn een rode draad in het werk van Gerrit Rietveld en zijn in hun uiteindelijke vorm terug te vinden in deze academiegebouwen. Rietveld ontwierp deze gebouwen eind jaren vijftig in de meest productieve periode van zijn leven en rekende de projecten tot zijn belangrijkste opdrachten. Het gebouw in Amsterdam staat sinds 2002 op de gemeentelijke monumentenlijst en is in 2004 grootschalig gerestaureerd.
Door de vliesgevel en de dragende constructie gescheiden te houden en door de vlijmscherpe detaillering is Rietveld erin geslaagd om door het hele gebouw een hoge mate van openheid en transparantie te bereiken. Het gebouw heeft voor het kunstonderwijs de afgelopen vijftig jaar enorme waarde gehad, ondanks grote ontwikkelingen in het onderwijs heeft het gebouw steeds passende ruimte kunnen bieden. De belangrijkste opgave is dan ook het behoud van de architectonische waarde van het gebouw en de rol die het vervult voor de toekomst van ons kunstonderwijs. Naast het vastleggen van alle kennis die er over het gebouw is, zijn er echter toekomstgericht ook grote vraagstukken. Een van de belangrijkste onderzoeksvraagstukken is hoe om te gaan met de transparante vliesgevels gezien de toenemende vraag, zowel van de Gerrit Rietveld Academie zelf als van de overheid, om gebouwen duurzamer te maken.
Het onderzoek dat anderhalf jaar gaat duren is een samenwerkingsproject tussen de staf van de Gerrit Rietveld Academie, WDJArchitecten, Ingenieursbureau ABT en Rietveld deskundige Erik Slothouber, de laatste twee waren medeverantwoordelijk voor de restauratie uit 2004. De beurs maakt het mogelijk om gespecialiseerde deskundigen, op het gebied van restauratie van architectuur van twintigste-eeuwse, onderzoek te laten doen. Het onderzoeksprogramma wordt onderverdeeld in vier subthema’s: Historisch onderzoek, Duurzaamheid, Visie Toekomstonderwijs en Onderhoud, om uiteindelijk tot een Conservation Management Plan (CMP) te komen, met als doel de instandhouding en het beheer van het gebouw voor de komende decennia, evenals voor dagelijks onderhoud en reparaties, te garanderen.
“Deze bijzondere subsidie geeft ons de mogelijkheid om fundamenteel onderzoek te doen naar het gebouw en tegelijk voorstellen te maken om dit unieke onderwijsgebouw op een waardige manier voor te bereiden op het onderwijs van de toekomst’”, aldus Henri Snel (architect en projectleider van het ‘Keeping It Modern’ programma, Gerrit Rietveld Academie).
Naast de Gerrit Rietveld Academie ontvangen twaalf andere bijzondere architectuurprojecten een ‘Keeping It Modern’ subsidie. De open oproep voor 2020 leverde een recordaantal van negentig aanvragen op. Dit jaar is de laatste keer dat deze subsidie wordt verstrekt.
Eerder werden ‘KIM-Grants’ toegekend aan, onder andere, het Charles and Ray Eames House, het Robie House van Frank Lloyd Wright, het Sydney Opera House van Jørn Oberg Utzon, Villa E-1027 van Eileen Gray, het Melnikov House van Konstantin Melnikov, het Salk Institute van Louis Kahn en het Bauhaus gebouw van Walter Gropius. Nederlandse gebouwen die een ‘KIM-Grant’ toegewezen kregen waren het Rietveld Schröder Huis, Het Schip van Michel de Klerk en het Auditorium van de Technische Universiteit Delft, van den Broek en Bakema. Deze toekenning benadrukt de plaats van het academiegebouw van Rietveld in de internationale rij van iconische gebouwen uit de twintigste eeuw
