Het was al langer bekend dat containerrederijen zelf als expediteur actief zijn, nu zegt de eerste geen andere expediteurs meer toe te laten als tussenpersoon bij vrachten. Een ontwikkeling die ook voor de meubelbranche als opdrachtgever gevolgen heeft. De voorzitter van Fenex, de Nederlandse organisatie voor expeditie en logistiek reageert: “Hierdoor neemt de druk op de wereldhandel alleen maar toe.”
Rederij Hamburg Süd heeft verschillende Fenex-leden laten weten dat zij vanaf het nieuwe jaar geen lading accepteren van expediteurs. “Dat is economisch en maatschappelijk onwenselijk”, zegt Fenex-voorzitter Roderick de la Houssaye. “Door concurrenten uit te sluiten neemt de druk op de logistieke keten en wereldhandel alleen maar verder toe.”
De afgelopen weken meldde Hamburg Süd verschillende Fenex leden dat zij vanaf 1 januari alleen nog maar direct van verladers lading accepteren. Expediteurs zijn niet meer welkom. Hoewel rederijen al langere tijd ook als expediteur handelen en die positie proberen te versterken, is het weren van andere partijen nieuw. Roderick de la Houssaye: “Ik begrijp dat je als commercieel bedrijf zoveel mogelijk marktaandeel wil vergaren. Dat heet gezond ondernemen. Dat doe je door toegevoegde waarde te creëren en daarop te concurreren met anderen. En niet door de markt toe te eigenen en andere partijen te weren. Expediteurs concurreren iedere dag met elkaar en rederijen op de vrije markt door expertise en service te leveren aan hun klanten. Schijnbaar durft Hamburg Süd die concurrentiestrijd niet meer aan, want zij zetten expediteurs nu compleet buitenspel.”
Sinds de coronacrisis staat de internationale handel en logistieke keten onder extreme druk. De vervoerstarieven van containers stegen tot wel 800 procent, terwijl de dienstverlening van rederijen kelderde tot een dieptepunt: in 2021 kwam slechts één op de drie schepen volgens schema aan. Dat leidt tot vertraagde leveringen en prijsstijgingen in winkels. Het weren van expediteurs op de vrije markt verergert dat probleem, waarschuwt De la Houssaye: “Hamburg Süd hoopt dat verladers die nu door expediteurs worden bediend, rechtstreeks bij hen gaan boeken. Maar dat zal voor veel importeurs of exporteurs niet interessant zijn. En gezien de dienstverlening van de afgelopen anderhalf jaar is het bovendien maar zeer de vraag of Hamburg Süd de grote hoeveelheid van relatief kleine ladingen aankan. Als verladers met expediteurs blijven werken en zij vervolgens geen plek kunnen boeken op een schip van Hamburg Süd, zullen expediteurs het bij een andere rederij proberen. Maar vanwege de aanhoudende capaciteitstekorten in het containertransport is dat soms geen optie. Daardoor groeien vraag en aanbod verder uit elkaar en neemt de druk op de hele logistieke keten, maar ook de hele wereldhandel alleen maar toe.”
In de VS, Azië en EU uitten verschillende partijen, waaronder Clecat en Fenex, al vaker hun zorgen over de machtspositie van rederijen in de logistieke keten. Bijvoorbeeld over de verlenging van de Block Exemption Regulation, die toestaat dat rederijen onderling mogen samenwerken en afspraken kunnen maken over het annuleren van afvaarten. “Onze zorgen worden met dit besluit alleen maar gevoed”, zegt De la Houssaye. “Fenex onderzoekt daarom in hoeverre dit besluit van Hamburg Süd wel juridisch gegrond is. Het moedwillig uitsluiten van expediteurs op de vrije markt is namelijk niet alleen economisch en maatschappelijk onwenselijk, maar onverantwoord.”
